NAP (Normaal Amsterdams Peil)
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Het Normaal Amsterdams Peil (NAP) is het standaard referentievlak in Nederland waaraan hoogtemetingen, zowel op land als in water, worden gerelateerd.
Omschrijving
Het NAP fungeert als een vast ijkpunt voor alle hoogtemetingen in Nederland. Hoogtes worden uitgedrukt in meters boven of onder NAP. Oorspronkelijk was het NAP gebaseerd op het gemiddelde zomervloedpeil van het IJ in Amsterdam in de periode 1683-1684, en later genormaliseerd. Hoewel het NAP vaak wordt gelijkgesteld aan het gemiddelde zeeniveau, ligt het historisch gezien dichter bij het gemiddelde hoogwaterniveau van het IJ vóór de afsluiting in 1872. Het NAP is sinds 1891 de officiële standaard in Nederland en wordt tevens gebruikt als referentievlak binnen het Europese hoogtesysteem EVRS. Het verschil tussen NAP en het huidige gemiddelde zeeniveau kan variëren.
Toepassingen en peilmerken
Het NAP is essentieel voor diverse toepassingen in Nederland, met name op het gebied van waterbeheer en bouwkunde. Rijkswaterstaat gebruikt het NAP voor het controleren van de hoogte van dijken en duinen ter bescherming tegen overstromingen, waterbeheer, het plannen van bouwwerkzaamheden en het bestuderen van bodembeweging. In de bouw wordt het NAP gebruikt als referentiepunt voor het bepalen van bouwpeilen en hoogtes op bouwtekeningen. Om overal in Nederland hoogtes ten opzichte van het NAP te kunnen bepalen, is er een netwerk van ongeveer 35.000 zichtbare peilmerken, meestal bronzen boutjes met het opschrift NAP, aangebracht in gebouwen, bruggen, viaducten, kades en op palen. Daarnaast zijn er 400 ondergrondse peilmerken. Deze peilmerken worden regelmatig gecontroleerd en opnieuw gemeten door Rijkswaterstaat om veranderingen als gevolg van bodembeweging bij te houden. De gegevens van de peilmerken worden vastgelegd in een NAP-peilmerkenlijst.
Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN)
Het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) is een digitaal bestand dat gedetailleerde hoogtegegevens van heel Nederland bevat, gerelateerd aan het NAP. Van elk gebied van een halve bij een halve meter is de hoogte ten opzichte van het NAP bekend. Het AHN wordt gebruikt voor diverse doeleinden, waaronder het beoordelen van waterpeilen en dijkhoogtes, het bepalen van waterafvoer en het maken van bestekken voor onderhoud.
Vergelijkbare termen
Referentievlak
Gebruikte bronnen: